A protección xurídica das linguas no Reino de España ten unha dupla natureza. Por unha banda a Constitución e o Estatuto protexen as linguas como sinais de identidade e parte do patrimonio cultural (art.3 Constitución). Por outra, preservan os dereitos lingüísticos dos falantes das linguas oficiais. Protección colectiva da lingua e individual dos falantes son, por tanto, os eixos da lexislación lingüística.
O Goberno galego promove medidas que supoñen unha clara violación do mandato constitucional e estatutario de protección do galego como sinal de identidade e lingua propia de Galicia co argumento falso da liberdade dos falantes. Distingamos os dous planos de protección para percibir a falacia do uso do discurso da liberdade no ámbito da actuación das Administracións galegas.
As Administracións galegas (autonómica e locais) teñen só unha lingua propia –o galego– aínda que en Galicia haxa dúas linguas oficiais. A consideración de lingua propia do galego supón un plus con respecto á declaración de oficialidade. O Tribunal Constitucional recoñeceu nas Sentenzas 46/1991 e 337/1994 que o caracter de lingua propia significa que é “a” lingua da Administración o que implica un mandato de normalización, o seu uso preferente e que isto “permitirá corregir situaciones de desequilibrio heredadas históricamente y excluir que dicha lengua ocupe una posición marginal o secundaria” (FX 10, STC 337/94).
A publicidade institucional en galego, o principio de oferta positiva na atención ao público en galego, a tramitación dos procedementos en galego son todas medidas derivadas do carácter de lingua propia do galego. Como por outra banda fai de xeito simétrico a Administración Xeral do Estado en relación co castelán con respecto aos seus servizos, mesmos nos territorios que temos outra lingua oficial. E como fai tamén a normativa estatal para protexer a “identidad de la lengua oficial del Estado”, por exemplo, no Real Decreto 564/1993, sobre presencia de la letra “ñ” y demás caracteres específicos del idioma castellano en los teclados de determinados aparatos.
O segundo plano de protección sería o dos dereitos individuais ao uso de calquera das linguas oficiais. Neste ámbito, efectivamente, os cidadáns teñen liberdade para escoller que lingua usan nas súas relacións cos poderes públicos. Esta liberdade individual, non obstante, non obriga a cambiar o principio de utilización preferente da lingua propia senon a traducir aqueles documentos dirixidos a esas persoas concretas e a estar en disposición de contestarlles na lingua da súa elección.
O que é absolutamente falso é que nesa liberdade de elección entre a posibilidade de condicionar a organización do sistema educativo ou a configuración da capacitación dos empregados públicos. Igual que os pais e nais non poden escoller se os seus fillos e fillas estudan Educación para a Cidadanía, “el derecho a la educación que la Constitución garantiza no conlleva que la actividad prestacional de los poderes públicos en esta materia pueda estar condicionada por la libre opción de los interesados de la lengua docente” (FX 9 STC 337/1994). En caso contrario poñeríase en xogo a consecución dos obxectivos do sistema educativo como panca de igualdade dos cidadáns. Tampouco os aspirantes a empregados públicos poden escoller de que se examinan porque o que están acreditando no proceso selectivo é que están capacitados para respectar os dereitos lingüísticos dos cidadáns. En definitiva convertíndose en garantes de que a Administración galega usará a súa lingua propia con carácter xeral e estará en disposición de relacionarse cos cidadáns na lingua oficial que, de xeito expreso, escollan.
Non hai liberdade individual, por tanto, que poida estar por enriba do dereito dos galegos e galegas a protexer a súa lingua propia erradicándoa do curriculum educativo dalgúns estudiantes ou permitindo o acceso ao emprego público de persoas que violen os dereitos lingüísticos dos cidadáns por incapacidade para expresarse en dúas linguas. Cun discurso dun liberalismo agresivo o Partido Popular transgrede conscientemente o marco constitucional e a interpretación que del fai o Tribunal Constitucional.
Sen comentarios
Publicar un comentario