Blogue de Gracia e de Anxo, blogue de pingas e de icebergs, do que nos preocupa ou nos chama a atención, de biblioteca e de aula.

31/01/16

La extraña mudanza del sr Poots

Un amigo fíxome chegar este agasallo en forma de álbum infantil: La extraña mudanza del sr Poots de David Rodríguez Lorenzo na editorial Babidi-bú, unha editorial totalmente descoñecida para min. 
Teño que admitir que foron varias as sorpresas: que estivese en castelán foi a primeira, antes de mirar a editorial -segunda sopresa- nin o contido. O propio título tamén o foi, polo nome.
Que os nomes de todos os personaxes sexan foráneos coido que é un desacerto: Sr. Frizt, Michael, June e Sr. Poots pasean por un álbum que sería máis cercano se achegase nomes de noso. En canto ao contido, estamos ante un libro que é a primeira achega dun autor-ilustrador que ten moito futuro por diante: as ilustracións xogan co texto e coas idades a que este vai dirixido. O público infantil gozará descubrindo un personaxe misterioso, de quen terán que averiguar que ocorreu con el e por que aparece ou desaparece sen máis.
A edición está ben coidada pensando en que será o lectorado máis novo quen lle dea voltas a unhas páxinas grosas en tapa dura.

Non á violencia contra as mulleres (CDXLX)


O mes pasado, Alejandro Sanz sacaba un novo tema con  Jesse & Joy: 'No soy una de esas'. 
Recoméndamosvos que leades a análise completa realizada por "Barbijaputa" porque non ten desperdicio. Cópioa enteira e póñola despois do vídeo. Pido desculpas por non traducila. Vaia por diante que estades ante una letra que fai apoloxía da violación.





Tus manos sobre esa guitarra me llevaron a imaginar todo lo que una dama no debe contar".
Canta ella rodeada de sus amigas. Por un lado, la carga sexual de la canción está explícita en letra y videoclip, pero si eres una dama, cuidado con lo que piensas. Siente lo que quieras, pero finge que no. Guárdatelo para ti, es vergonzoso.
"La música fluye, tus ojos me huyen, te quiero amarrar".
Canta Alejandro. Él puede expresar libremente que quiere amarrar a la chica. A la misma que intenta que intenta callar como una dama lo que imagina.
" Ay!, ¡Ay!, mejor doy un paso atrás. Aunque me interesa no soy una de esas que tan fácilmente se deja enredar".
Le contesta ella, haciendo alusión al título de la canción "No soy una de ésas". Una mujer culpando a aquellas mujeres que se "dejan" a la primera. Imagino que, por "dejarse", se refiere a vivir libremente su sexualidad, a no callar lo que sientes ni fingir ser inmune a la atracción sexual. ¿Cómo cala este mensaje en las adolescentes que están desarrollando aún su concepto de la sexualidad? Cala con una clara culpa por dejarse llevar o hacer lo que le apetece. ¿Y en ellos? Aquí cala de forma diferente, lo que se cuestiona jamás es cómo de rápido van ellos o si han accedido a algo inapropiado o no; el mensaje que se les inocula aquí es el de "una chica que accede "demasiado rápido" a lo que ambos queremos no es una dama que haya que respetar".
Más tarde, en la canción, la chica le manda un claro mensaje a él: "mejor doy un paso atrás". Pero él, lejos de respetarlo, le dice:
"No deberías haberme tentado, te gusta jugar".
Ahhhmiga, que ya no hay marcha atrás. Que has movido así las pestañas dos veces y, claro, has desatado sus instintos más primitivos. Mala suerte. Tenías que haberte comportado como una dama desde mucho antes.
Cualquier adolescente o mujer que esté bailando esta canción en una discoteca, siente que eso que le ha pasado mil veces en la vida real, esos forcejeos, apretones, manoseos, se lo está cantando por el altavoz de la discoteca el mismísimo Alejandro Sanz, mientras da la razón a todos los que les han insistido y acosado hasta la saciedad porque ellas lo miraron, porque fueron simpáticas o porque tontearon con ellos. Más culpa para ellas. 
"No confundas la dulzura con la temperatura".
Se excusa ella entonces. Este "sí pero no", este "no puedo decir lo que estoy imaginando" porque soy una dama pero a ver cómo lo digo para no enfadarle, da lugar a tener que disfrazar de error de lectura del otro el hecho de que digamos 'no' cuando nos da la real gana decir 'no'. Se perpetúa así la represión femenina de querer dejarse llevar por un lado y, por el otro, saber que no puedes hacerlo tan rápido. Porque así te lo han enseñado en canciones como, justamente, esta.
Este es otro de los problemas en la forma de relacionarnos hombres y mujeres: por un lado no podemos sentir ciertas cosas, no somos de esas. Por otro, si lo sentimos pero en algún punto nos arrepentimos o, directamente, lo dejamos de sentir, tenemos que apelar a la confusión para que no nos den la murga toda la noche -en el mejor de los casos- o se pongan violentos -en el peor-. No se nos permite socialmente bajo ningún concepto decir: "Estaba excitada, pero ya no", "me apetecía, pero ya no".
Contestación de él: "Si no quieres flamenquito, no toques las palmas".
En esta frase, en el videoclip, el portero tiene que salir a separarlo de la chica, escena que hemos vivido la mayoría de mujeres en la vida real. Pero si sale en un videoclip de Alejandro Sanz, ¿cómo va a ser eso algo reprobable? Tienes que verlo como algo romántico: está tan desatado por ti, que tiene que aparecer otro hombre que aún no ha caído en tu embrujo (menos mal) para quitarte al tipo de encima. No me digas que no te sientes halagada cuando eso pasa. Porque si te sientes violenta o agredida en casos así en los que un extraño te toca y te acosa, eres una amargada, porque a la prota del vídeo se la ve bastante feliz.
Pero ella insiste, siempre rodeada por sus amigas: "¡Ay!, ¡Ay!, mejor doy un paso atrás". A lo que él contesta:  "A lo mejor es muy tarde para echarte atrás".
Lo siento. El hombre ha decidido que ya es tarde. Ahora te toca apechugar. Ahora no te quejes, ahora cede, ahora llega hasta el final. Siendo el final lo que él considere, no lo creas tú que es el final. No haber empezado. Haber sido una dama. Has dado demasiadas señales, la culpa es tuya de lo que pase de aquí a continuación.

30/01/16

The Present



Vía

Matriarcas. Mulleres en pé de vida

Montse Fajardo preséntanos en Matriarcas. Mulleres en pé de vida dez historias de vida e memoria sobre a guerra civil e as súas devastadoras consecuencias. Mulleres que sufriron e que grazas á autora forman parte da nosa memoria colectiva, dende todos os perfís. Porque sobre todo, o libro é un enxalzamento da muller, do seu traballo, do seu silencioso sufrimento. Matriarcas reflicte o que quedou, as consecuencias marcasa a lume para as mulleres. E tamén o machismo social. Porque a represión sempre vai máis alá do que está a simple vista, e a autora consegue entrevistar a estas mulleres reflectindo fielmente o que contan sen a súa intervención. A fame, tremenda, a violencia do fascismo, a crueldade, e o papel das mulleres como sustento, apandando con todo, sendo os piares fundamentais nun matriarcado que significa que as mulleres teñen que facelo todo, mesmo prostituírse, para sacar adiante a familia.
Gloria Lijó, Amalia Limeres, Pilar Iglesias, Waldina Pereira, Delia Núñez, Carmen Trigás, Luz Durán, Rosario Rodríguez,  Tareixa Navaza e Carmen Meaños deixan a súa voz na pluma de Monse Fajardo para que esta nos transmita canto de crueldade hai nun mundo que ás veces queremos esquecer.

Non somos obxectos

O 18 de novembro de 2015, axs creadorxs de We Are #WomenNotObjects (“somos mulleres, no obxectos) ocorréuselles googlear "cosificación da muller". Todas as imaxes denigrantes que viron inspiraron un fenómeno que quere dar a coñecer como a muller é cosificada e sexualizada na publicidade, que vai dirixada tanto a homes como a mulleres. O certo é que a normalidade coa que as marcas, non só de moda, tratan a muller como simple ferramenta de márketing é realmente escandalosa.



 
  youtube 
 

  youtube 

 
 
youtube 
 
 
  youtube 

 

Vía

29/01/16

Un cesto de mazás

Montse Fajardo ofrécenos en Un cesto de mazás un monllo de vidas, de penurias, de historias abraiantes que provocan a nosa repulsa cara a todo aquilo que somos: seres humanos. Por que? Por relembrarnos ata onde podemos chegar e a crueldade que podemos acadar por, simplemente, vinganza, ideoloxía, rancor. O peor é que a autora nada ten que inventar, todo estaba aí, neses testemuños que lle foron ofrecendo as familias dos represaliados. Montse Fajardo ofrécenos dende a valentía de contar aquilo que estaba agochado 16 relatos que provocarán, antes de nada, as nosas bágas. Como impedilas? Dentro do Horror, do Holocausto galego da guerra civil, hai lugar, incriblemente, para a tenrura, para a sensibilidade. Un mérito desta autora que coa súa voz potente e clara espertános do noso soño.


Asemade, este libro constitúe un exemplo marabilloso: facer historia a través da oralidade. Porque Montse recolle e logo traballa, documéntase, contrasta.

En Un cesto de mazás os protagonistas non son só Manolo de Socorra, Amando Iglesias Pérez, Paulo Novás, Josefina Arruti, Ramón Barreiro Rodríguez, Castor Cordal Garrido, María Vázquez Suárez, Antonio López Acuña, Luís Pereira, Ernestina Otero, Antonio Alejandre, Paco Reirís, Antonio Mojón, Ángel Huete, Celestino Carbia Campaña, Angelina Fernández Roces, Perfecto Allo, Urania Mella, Humberto Solleiro, Andrés Roo e Ramiro Torrado. A carón deles están as fillas e os fillos, as nais, irmás e netas: Tucha García, Rosa Iglesias, Carmiña, Josefina Arruti, Elena Barreiro, Josefina Cordal, Josefa e Teresa Mojón e tantas outras.

27/01/16

2016, Ano de Manuel María (V)

Dende a Biblioteca do IES San Paio chéganos esta selección de poemas pacifistas de Manuel María:

 Non é unha bomba, ai!, esta poesía

26/01/16

O día que choveu do revés

Volve María Canosa a agasallarnos cun sorriso doce cunha das súas propostas de lectura infantil, publicada desta volta por Xerais con ilustracións de Dani Padrón: O día que choveu do revés ten un protagonista moi particular: as nubes. Esas que ás veces miramos para descubrir as formas que adoptan, esas que ás veces chamamos porque as botamos de menos, esas que outras veces imploramos que marchen. Pois ben, desta volta temos unha nubes algo caprichosas que deciden baleirarse porque están molestas, e logo arrepíntense ao ver o desastre que veñen de provocar. Así de vulnerables son as nubes. Mais na súa bondade, logo de comprender a desfeita que veñen de provocar, son quen de tirar calquera cousa que poida ser precisa para a humanidade, unha vila asolagada que tenta sobrevivir e loitar contra os elementos. Uns elementos que tenden a man, porque natureza e humanidade poden convivir facilmente se existe o respecto mutuo.
Marabillosa conxunción de natureza e humanidade -con relevancia proposta dos libros-, nunha proposta orixinal que vén asolagada dunha potente fantasía mesturada con humor e optimismo. Gústame a chuvia, do dereito e do revés!


As escritoras inglesas e a Primeira Guerra Mundial

Documental onde a catedrática María Ángeles de la Concha Muñoz explica o gran impacto que tivo a Primeira Guerra Mundial na vida das mulleres, activando cambios sociais, e como esta guerra se reflicte na vida das escritoras Vera Brittain e Virginia Woolf.






Vía

25/01/16

Husky - I'm not coming back


Vía

Miss Escaparate

Documental que analiza como se amosa e se trata á muller nos medios de comunicación de EEUU, especialmente as mulleres con poder.
(logo de dous anos recuperámolo porque o anterior foi eliminado)



vía

24/01/16

Ven y camina conmigo

Ya. Nunca

Un deses libros que te namoran a primeira vista é este Ya.Nunca de Grassa Toro e Cecilia Moreno publicado por A buen paso. A primeira vista, porque a propia portada ofrece unha primeira intriga, unha simetría nunha ampla ventá dentro dunha casa que ten as chemineas a todo gas e cun título ben curioso, dous adverbios de tempo antagónicos. Ao abrir os libros, xogo de tipografías: os adverbios do título destacan en negriña e en tamaño, ademais de seren maiúsculas, e unha primeira contradición: NUNCA NACERÉ. Como é posible. No medio, separando da próxima páxina, outro xogo do papel, unhas ramas e unha silueta calada. Así pois, a primeira páxina atrápanos irremediablemente nun seu xogo particular: preguntas eternas, misteriosas, que nos convidan a reflexionar, a pensar, a seguir adiante neste libro que se fixo connosco. Un libro que prosegue en todas as súas páxinas utilizando estas dúas palabra (alternando os tempos verbais segundo sexa unha ou outra) e o xogo das ilustracións coa súa superposición de imaxes. Un libro que é coma un poema.
Un poema que namora.







Non á violencia contra as mulleres (CDXLIX)

Non sei se os nosos políticos estarán polo labor...

 1 is 2 Many

23/01/16

The Invisible Truth

 Curta sen palabras sobre o maltrato infantil.


 



Vía

Vaite xa!

Sorpréndenos Marcos Viso con este libro publicado por Xerais na súa colección "Merliño": Vaite xa (escrito e ilustrado por el mesmo), do que quero destacar, en primeiro lugar, unha dobre páxina que me conquistou: os fermosos ollos de Oso estannos mirando directamente, preguntándonos se a vida ten arranxo, se hai esperanza. E si, haina, tal como leremos na última páxina do álbum. Porque en todo o libro, coa emigración como tema, sentiremos a mágoa, as dúbidas, a dor e a potente tristura que significa marchar e deixar o amor máis grande do mundo lonxe. E con estas palabras acompañadas de ilustracións inesquecibles sentimos esa tristura que durante séculos ten acompañado a milleiros de persoas que sentiron e sufriron o mesmo. A emoción tingue cada páxina que reborda á súa vez poesía en imaxes.
Quereredes a esta familia de Osos.



'32 quilos'

As fotografías de Ivonne Thein no teñen face. Teñen crítica. Contra unha realidade que enmarca a beleza física da muller entre liñas de intolerancia. Con esta serie de fotografías fala da anorexia como enfermidade provocada pola moda e a publicidade, todo por unha imaxe.
As imaxes están manipuladas, a autora non traballa con mulleres anoréxicas senón que pretende denunciar ata onde se pode chegar nesa fráxil liña da procura da delgadez.
'32 quilos' de pel e óso, dunha estética e unha forza no que quere contar. '32 quilos' de muller, dunha enfermidade que vai cobrando vidas.






Vía

22/01/16

Gobelins 2015 - Alison

Curta moi curta sen palabras:

Para onde imos cando desaparecemos?

Xerais tráenos este fermoso álbum de Isabel Minhós Martins e Madalena Matoso con longo título que non deixa cabida a dúbidas sobre o seu contido: Para onde imos cando desaparecemos? é un novo título que pode axudarnos a falar con nenos e nenas sobre a ausencia e a morte, sen dramatimos, e mesmo sen certezas. Porque o que queda claro é que non sempre somos sabedores de todas as respostas nin sequera sabemos contestar todas as respostas; aínda así este álbum ofrece analoxías e misterios cotiáns que axudan a tratar a morte dun xeito sutil sen falar explicitamente dela, sabendo que a anguria que pode provocar precisa ser traballada para que non se torne irremediable. As ilustracións percorren asemade un camiño que vai unindo todas as páxinas con diferentes bifurcacións multiplicadas en cores.

 

21/01/16

2016, Ano de Manuel María (IV)

El árbol de las cosas

María José Ferrada e Miguel Pang Ly publican en A buen paso El árbol de las cosas fala daqueles misterios que nos fan a vida máis fermosa. Nun xardín hai unha árbore tan, tan especial que é a árbore da vida, onde florecen nubes, estrelas, peixes e cousas únicas, estrañas. Porén, todo isto desaparece na primavera. E todo é maxia, vida. Aínda que non topemos sempre as respostas.
Fermoso e poético texto. Líricas ilustracións.


Unha muller que pasa

Audiovisual gañador do certame Curtas para Rosalía, organizado pola AS-PG. Realizado por Bocixa.



Visto en carta xeométrica

20/01/16

Durak

Curta sen palabras,  nunha parada de autobús:



Vía

Max Ernst, el hombre pájaro

Impresionante álbum de Daniela Iride Murgia que publica Fondo de Cultua Económica: Max Ernst, el hombre pájaro é unha homenaxe ao artista alemán Max Ernst -(1891-1976), quen formou parte do movemento surrealista presidido por André Breton- e á británica Leonora Carrington. O personaxe que nos presenta o libro é un un neno iconoclasta, lector, pintor, imaxinativo, creativo, viaxeiro, poeta e soñador. O texto e as ilustracións son filosóficas, poéticas, artísticas, por iso é un libro ideal para ser gozado por un lector ou lectora adulto.
O álbum é unha versión surrealista dos "collages" sobre papel de Max Ernst e do seu cadro "Leonora en la luz de la mañana" e chama a atención dende as guardas pola súa fermosura.






19/01/16

Darwin’s Nightmare



Documental de produción australiana, francesa e belga que narra os efectos sociais e naturais da industria da pesca preto do Lago Vitoria en Tanzania. Descríbese como serve para encubrir negocios ilegais como a prostitución e o tráfico de armas. O director explícanos a relación que hai entre os desastres naturais e os sociais.
O pesadelo de Darwin
La pesadilla de Darwin


18/01/16

David Bowie Tribute

En Pittsburgh, Bruce Springsteen e a E Street Band realizaron este tributo a David Bowie cunha versión de Rebel Rebel.





Vía

El río de los cocodrilos

En A buen paso podemos atopar este libro de Gustavo Roldán, El río de los cocodrilos, un divertido e intelixente pequeno álbum onde o ser humano se enfronta á lóxica máis ca apabullante dos animais e o seu hábitan natural, neste caso un río e uns crocodilos. E é que o que parece un absurdo argumento -un home que merca un río e pretende "colonizalo"- pode chegar a ser unha realidade máis que comprobada. Así que si, un libro que semella pequeno e sinxelo pero contén unha verdade natural e ben clara -o respecto pola natureza e quen a poboa-, chea de enxeño e humor, cunha crítica velada ao poder e aos cartos. Mesmo podemos falar da defensa da dignidade, neste caso dos animais. Son os humanos os que se sobrevaloran a si mesmos e ao seu poder.
As ilustracións rebordan expresividade dentro da súa sinxeleza. 



100 anos de beleza xaponesa

Coa modelo  Mei Kurahashi como protagonista.




vía

17/01/16

Deathsong

Curta sen palabras:




Vía

A noite enriba

 O último de Diego Ameixeiras, A noite enriba, publicada por Xerais é unha novela negra metaliteraria que se converte nunha homenaxe a David Goodis -ao rematar este libro hai que buscalo e lelo, sen dúbida ningunha- dende a perspectiva dun escritor de novela negra chamado Ricardo Barros; o feito de que o protagonista sexa un escritor dá pé a Ameixeiras para falar da soidade da escrita, das súas obsesións e das dificultades económicas. Nesta novela cruzaremos o charco para ir dende Oregón ata Filadelfia, na procura dese escritor de novela negra esquecido por estar a carón doutros grandes como Thompson ou Himes; este feito será a coartada que terá o noso escritor Ricardo para ir ata alá; pero este personaxe fúndese nunha máscara que será a da morte, a da escrita, a da vitalidade enmarcada nas páxinas noveladas. A melancolía dun escritor en horas baixas será un dos eixos da novela sobre o que fluctúan outras accións propias de novela negra: drogas, asasinatos, e unha policía que investiga e sofre, asemade, na soidade da súa vida. E unha protagonista feminina que nos deixa irremediablemente desenfocadas, unha Selma que sofre e que tenta fuxir dunha realidade que a asusta.
Como marca indiscutible deste autor, a escrita fragmentada, o cruzamento de tramas narrativas, os saltos temporais e espaciais, e ese Oregón tan preto de nós para pasearmos. Un Oregón que flúe ata Filadelfia pasando por Barcelona en movementos de ondas temporais nun itinerario sorpresivo.


 

Non á violencia contra as mulleres (CDXLVIII)

16/01/16

57 melodías de música clásica en 5 minutos



vía

La cenicienta 2.0

Un exemplo de Narrativa Transmedia: "La cenicienta 2.0 "




Visto en Twitter

15/01/16

Los hilos invisibles

Na editorial Tramuntana podemos atopar este tenro álbum ilustrado de Montse Torrents e Matilde Portalés: Los hilos invisibles fálanos das conexións que existen entre os seres humanos que podemos sentir aínda que non sexan tanxibles. Así, nas páxinas do libro podemos ir redescubrindo ese tecido que forma unha cadea de sentimentos do ser humano, dun xeito moi sinxelo na voz de nenos e nenas conscientes desta realidade infalible. Porque os fíos invisibles únennos ás nosas familias e a nós memos. Ademais, ao final poderemos atopar un xogo con fíos de verdade, un xeito divertido de facer maxia e tirarlle máis interese a este álbum delicado.

14/01/16

2016, Ano de Manuel María (III)

Imagina

Charlotte Bellière e Ian De Haes son os artífices deste Imagina publicado por Tramuntana, un álbum ilustrado tenro sobre o poder da imaxinación e a importancia de non perdela xamais. A través dun moneco de peluxe propóñennos unha viaxe reconvertida nun canto ao maxín e nos límites que nos poñemos a nós memos e mesmas.




13/01/16

Éxito por ser branca




Vía

12/01/16

Lazarus

 Escrito por David Trueba:

Lazarus foi o último evento musical de David Bowie, no que inspiración e expiración fúndense con existencialismo e reciclado de mitos relixiosos, todo iso posto a bailar por un home que sae e volve dentro do armario, porque no hai outro camiño, é this way or no way.
Rendido ao efémero do tempo individual, rendido á enfermidade, pero sen renunciar á estética dunha cama solitaria de hospital en versión de decorado de videoclip,  David Bowie despídese cun aceno, e e un guiñol explica que a broma é o único serio e que, finalmente, despois de darlle moitas voltas a todo, non queda outra cousa que facer o que sabemos facer, aínda que só sexa unha canción máis, por lonxe que quede da mellor canción que fixemos nunca.




Vía

Tan grande como siete osos

Álbum extragrande que publica Libros del Zorro Rojo de Julie Colombet: Tan grande como siete osos é unha curiosidade animal no que se refire a tamaños, dun xeito ameno e divertido que ademais vén nun libro apaixado moi acorde co contido: o título da comparación que se vai realizar en cada páxina está escrito en letras moi grandes e cores, ao seu carón vén a explicación en letras máis pequenas e as ilustracións son enormes, como deben ser nun libro tan grande. Un libro de divulgación científica ben indispensable.



Adicción tecnolóxica

25 ilustracións que reflicten unha conexión permanente da que semella non dar desenganchado:


Angel Boligan Cultura Inquieta
Ángel Boligan

Satirical Illustrations Addiction to Technology2
Pawel Kuczynski

Satirical Illustrations Addiction to Technology3
Marc Kostabi

Satirical Illustrations Addiction to Technology4
John Holcroft

Satirical Illustrations Addiction to Technology5
Jean Jullien

Satirical Illustrations Addiction to Technology6
Liam Walsh

Satirical Illustrations Addiction to Technology7
John Holcroft

Satirical Illustrations Addiction to Technology8
Renn

Satirical Illustrations Addiction to Technology9
Pawel Kuczynski

Satirical Illustrations Addiction to Technology10
Asaf Hanuka

Satirical Illustrations Addiction to Technology11
Steve Cutts

Satirical Illustrations Addiction to Technology12
Pawel Kuczynski

Satirical Illustrations Addiction to Technology13
Unknown

Satirical Illustrations Addiction to Technology14
Makkah Newspaper

Jean Jullien Cultura Inquieta
Jean Jullien

Satirical Illustrations Addiction to Technology15
Pawel Kuczynski

Satirical Illustrations Addiction to Technology16
John Holcroft

Satirical Illustrations Addiction to Technology17
Jean Jullien

Satirical Illustrations Addiction to Technology18
Jean Jullien

Satirical Illustrations Addiction to Technology19
Steve Cutts

Satirical Illustrations Addiction to Technology20
Steve Cutts

Satirical Illustrations Addiction to Technology21
Jean Jullien

Satirical Illustrations Addiction to Technology22
Latif Fityani

Satirical Illustrations Addiction to Technology23
Jean Jullien

Satirical Illustrations Addiction to Technology24
John Holcroft

Satirical Illustrations Addiction to Technology25
f@temeh

Satirical Illustrations Addiction to Technology26
Unknown

Vía

Neste blog utilizamos as imaxes con finalidade educativa. Se algunha delas estivera suxeita a dereitos de autor, rogamos que vos poñades en contacto connosco para retirala de inmediato.