Como xa fixemos en tres ocasións anteriores, deixámosvos un fermoso Pregón nunha feira do Libro: nesta ocasión é Marcos Calveiro quen fala en Monforte.
Hai un ano, máis ou menos por estas datas, paseaba por esta mesma rúa. Viñera a pasar uns días na procura das pegadas de Lois Pereiro para a biografía para mozos que tiña que escribir por encargo da editorial Xerais. Naquela altura a librería MAPA, hoxe pechada, estaba de liquidación. Malia o reparo que me dá sempre entrar nunha libraría que liquida, pois me sinto como un voitre que voa en circos sobre a súa presa agoniante, daquela volta entrei un chisco temesiño. Tras remexer durante un bo anaco, merquei o diccionario da RAG, por só 5 euros, aos que lle sumei 9 euros máis por unha edición facsimilar dun incunable editado en Mondoñedo no ano 1495, e titulado “Breve Forma de Confesión” de Alonso Madrigal, alcumado “O Tostado”, un libro de 58 paxinas sen numerar, impreso en tipos góticos e cunhas fermosas marcas de auga con forma de cabeza de boi e flor de lis no seu papel.
Máis tarde, cando xa andaba mergullado no traballo de documentación para a biografía, descubrín que por eses mesmos andeis, medio baleiros e tristes nos que eu remexera, pasara a súa man, alá polos anos 70, un adolescente curioso que estudaba nos Escolapios, chamado Luis Ángel Sánchez Pereiro, un adolescente inquedo que quería ser coma Manuel Antonio, “escribir un libro e morrer novo”. E que tamén a pasara polos andeis da libraría Balado e da Xistral rexentada polo poeta Manuel María e a súa muller Saleta Goi. Porque non hai maior espazo de liberdade para un rapaz, e para un adulto tamén, que unha libraría. Unha liberdade que non atopa límite nin traba ningunha, agás a paciencia do propio libreiro, farto de ver a ese adolescente pesado que mata as horas folleando os volumes, lendo as lapelas ou memorizando algún poema co que sorprender a unha moza, sen mercar nunca un
libro.
A través dos dedos de Lois, desa xema que tanta veces mollou na súa boca antes de pasar a páxina do libro ou cómic que estaba a ler, podemos percorrer a meirande parte da súa vida e da súa obra. Dende aqueles “Contos de Alhambra” que mercou naquela primeira viaxe coa súa compañeira Piedade Cabo por Andalucía á “Herba de aquí e acolá” de Cunqueiro que lía na terraza do piso do Paseo de Extremadura en Madrid. Dos Clásicos Xuvenís Ilustrados que compartía co seu irmán Xosé Manuel aos versos dos simbolistas franceses cos que engaiolaba as mozas. Do profesor Tornasol daqueles poemas en Loia á aquel “deixar as terras en orde” de Elliot do seu epitafio que hoxe fica gravado na súa campa do Incio.
Porque sen sabelo, todos os lectores constrúen parte da súa vida en cada lectura. Pensade durante un intres en todos eses libros que dun xeito ou outra mudaron algunha cousa en vós para sempre. Eu, sen ir máis lonxe, nunca levei reloxo no pulso. Por que? Por unha breve historia de Córtazar que aparece en “Historias de Cronopios e Famas”. Que contaba? Prego me desculpedes, pero iso sería rebentarlle o negocio aos libreiros, como contar o final de película. Así que si alguén quere sabelo non ten máis que mercar o libro e lelo. Pero estades avisados, o máis probable é que despois non poidades lucir nunca máis no voso pulso ese reloxo herdado do avó ou aqueloutro que vos regalou a vosa parella polo aniversario. Se vos acontece a min non me botedes a culpa, botádella ao cronopio de Cortázar.
E podería poñer un feixe de exemplos máis, pero non quero aburrirvos con andrómenas de escritor. Só unha máis para que vexades que incluso por culpa dunha lectura gasto moitísimo máis cando viaxo. Xamais saco billete de ida e volta, nunca, baixo ningunha circunstancia. O culpable? Thomas Bernhard, o escritor tan amado por Lois. Por causa dun conto seu do libro de relatos “O imitador de voces”. Foi lelo, alá polo ano 1984, e deixar de mercar billetes de ida e volta. E non vos quero contar a cantidade de cartos que perdín mentres estudaba en Compostela e todas as semanas ía e viña a Vigo cunha bolsa chea de roupa sucia ao lombo sacando sempre dous billetes. Un de ida. Outro de volta.
E incluso nos momentos máis duros botamos man aos libros e ás lecturas, nun intento, case sempre van, de levar mellor a dor e perda, de procurar un conforto que non existe. Hai uns día despedín ao meu pai e para facelo busquei na súa biblioteca, naqueles libros que eu lera pola súa recomendación ou saltándome unha prohibición que eu sabía que me puxera para encirrarme. E folleándoos, foron moitas as imaxes da miña infancia que me asaltaron, algunhas que eu nin lembraba. Ata que por fin atopei uns versos de Kafavis cos que dicirlle adeus. Souben que ese fío, o dos seus libros e lecturas compartidas, estaría aí para sempre, que era unha parte moi impórtente do herdo que me deixaba. Un elo máis que engadir a cadea da miña vida.
Eis a maxia, a forza e o poder da literatura, dos libros, da súa lectura. Supoño que moitos teredes máis dun exemplo disto que vos digo. É máis, ata sería unha boa idea para un ensaio e aproveitando que hai algún editor presente entre o público, sabe que pode falar comigo ao remate e facerme unha proposta sobre o asunto.
Por iso cando unha libraría pecha, en calquera vila ou cidade do país, moita desa maxia e esa forza pérdese para sempre, esvaece no ar poeirento duns andeis baleiros. E todos somos máis débiles, un pouco menos libres e moito máis pailáns. É como se nas nosas casas pechasemos e tapiasemos unha fiestra. Unha fiestra pola que xamais volverá entrar o ar nin a luz. E o cuarto ao que daba ficará escuro e húmido para sempre, inhabitable. Porque os libros son iso. Luz. Ar. Nunha palabra: vida. Porque ler é a abrir as fiestras, os ollos, as mentes, o bocoi esquecido das lembranzas como me pasou a min hai uns días…
Os lectores, a sociedade, todos e cada un de nós, temos unha responsabilidade, sobre todo cos da seguinte xeración. Somos nós os que temos que mercar libros, para que os que veñen tras nosa sigan folleando os volumes nos andeis, lendo as lapelas ou memorizando algún poema co que sorprender a unha moza, sen mercar nunca un exemplar ante a magnánima paciencia do libreiro.
Porque nesa viaxe cara a Ítaca da que falaba Kavafis, e coa que despedín ao meu pai, nesa viaxe plena de coñecemento, aventura e experiencia, o importante é que o camiño sexa longo e moitas as madrugadas e portos descoñecidos. Nesa viaxe, non hai mellor compañeiro que un libro. E se ti, lector, non sabes cal escoller, acude ao libreiro. El, como o cego e sabio Tiresias fixo con Ulises o mariño durante o seu longo regreso, abofé que te dará un bo consello e por fin poderás atopar un deses libros que procurabas dende hai anos.
Ou un deses libros que mellor ter ao alcance da man polo que poida pasar.
Ou un deses libros que te conmoveran na adolescencia e que nunca volveras ver.
Ou un deses libros que sempre tiveches intención de ler.
Ou un deses libros cos que conquistar a muller amada.
Ou deses libros que te levou o teu mozo cando rompestes.
Ou un deses libros que semella estar escrito unicamente para ti.
Ou un deses libros que prestaches e que xamais te devolveron.
Ou un deses libros que sempre dixeches ter lido e que vai sendo hora que te decidas a ler.
Ou un deses libros que algún día te sirva para despedir a un ser querido.
Ou un deses libros que perdiches nunha mudanza.
Ou un deses libros que…
Pois ben, podo asegurarvos que todos e cada un deses libros e moitos outros están a agardar por vós nalgunha destas oito casetas, así que para non entretervos máis e que comecedes a vosa procura axiña, remato o meu pregón e dou por inaugurada a Feira do Libro de Monforte. Apurade, ho, apurade, todos eses libros están aí a agardar por vós… Pero levade coidado, poden mudar para sempre as vosas vidas… Avisados estades.
Hai un ano, máis ou menos por estas datas, paseaba por esta mesma rúa. Viñera a pasar uns días na procura das pegadas de Lois Pereiro para a biografía para mozos que tiña que escribir por encargo da editorial Xerais. Naquela altura a librería MAPA, hoxe pechada, estaba de liquidación. Malia o reparo que me dá sempre entrar nunha libraría que liquida, pois me sinto como un voitre que voa en circos sobre a súa presa agoniante, daquela volta entrei un chisco temesiño. Tras remexer durante un bo anaco, merquei o diccionario da RAG, por só 5 euros, aos que lle sumei 9 euros máis por unha edición facsimilar dun incunable editado en Mondoñedo no ano 1495, e titulado “Breve Forma de Confesión” de Alonso Madrigal, alcumado “O Tostado”, un libro de 58 paxinas sen numerar, impreso en tipos góticos e cunhas fermosas marcas de auga con forma de cabeza de boi e flor de lis no seu papel.
Máis tarde, cando xa andaba mergullado no traballo de documentación para a biografía, descubrín que por eses mesmos andeis, medio baleiros e tristes nos que eu remexera, pasara a súa man, alá polos anos 70, un adolescente curioso que estudaba nos Escolapios, chamado Luis Ángel Sánchez Pereiro, un adolescente inquedo que quería ser coma Manuel Antonio, “escribir un libro e morrer novo”. E que tamén a pasara polos andeis da libraría Balado e da Xistral rexentada polo poeta Manuel María e a súa muller Saleta Goi. Porque non hai maior espazo de liberdade para un rapaz, e para un adulto tamén, que unha libraría. Unha liberdade que non atopa límite nin traba ningunha, agás a paciencia do propio libreiro, farto de ver a ese adolescente pesado que mata as horas folleando os volumes, lendo as lapelas ou memorizando algún poema co que sorprender a unha moza, sen mercar nunca un
libro.
A través dos dedos de Lois, desa xema que tanta veces mollou na súa boca antes de pasar a páxina do libro ou cómic que estaba a ler, podemos percorrer a meirande parte da súa vida e da súa obra. Dende aqueles “Contos de Alhambra” que mercou naquela primeira viaxe coa súa compañeira Piedade Cabo por Andalucía á “Herba de aquí e acolá” de Cunqueiro que lía na terraza do piso do Paseo de Extremadura en Madrid. Dos Clásicos Xuvenís Ilustrados que compartía co seu irmán Xosé Manuel aos versos dos simbolistas franceses cos que engaiolaba as mozas. Do profesor Tornasol daqueles poemas en Loia á aquel “deixar as terras en orde” de Elliot do seu epitafio que hoxe fica gravado na súa campa do Incio.
Porque sen sabelo, todos os lectores constrúen parte da súa vida en cada lectura. Pensade durante un intres en todos eses libros que dun xeito ou outra mudaron algunha cousa en vós para sempre. Eu, sen ir máis lonxe, nunca levei reloxo no pulso. Por que? Por unha breve historia de Córtazar que aparece en “Historias de Cronopios e Famas”. Que contaba? Prego me desculpedes, pero iso sería rebentarlle o negocio aos libreiros, como contar o final de película. Así que si alguén quere sabelo non ten máis que mercar o libro e lelo. Pero estades avisados, o máis probable é que despois non poidades lucir nunca máis no voso pulso ese reloxo herdado do avó ou aqueloutro que vos regalou a vosa parella polo aniversario. Se vos acontece a min non me botedes a culpa, botádella ao cronopio de Cortázar.
E podería poñer un feixe de exemplos máis, pero non quero aburrirvos con andrómenas de escritor. Só unha máis para que vexades que incluso por culpa dunha lectura gasto moitísimo máis cando viaxo. Xamais saco billete de ida e volta, nunca, baixo ningunha circunstancia. O culpable? Thomas Bernhard, o escritor tan amado por Lois. Por causa dun conto seu do libro de relatos “O imitador de voces”. Foi lelo, alá polo ano 1984, e deixar de mercar billetes de ida e volta. E non vos quero contar a cantidade de cartos que perdín mentres estudaba en Compostela e todas as semanas ía e viña a Vigo cunha bolsa chea de roupa sucia ao lombo sacando sempre dous billetes. Un de ida. Outro de volta.
E incluso nos momentos máis duros botamos man aos libros e ás lecturas, nun intento, case sempre van, de levar mellor a dor e perda, de procurar un conforto que non existe. Hai uns día despedín ao meu pai e para facelo busquei na súa biblioteca, naqueles libros que eu lera pola súa recomendación ou saltándome unha prohibición que eu sabía que me puxera para encirrarme. E folleándoos, foron moitas as imaxes da miña infancia que me asaltaron, algunhas que eu nin lembraba. Ata que por fin atopei uns versos de Kafavis cos que dicirlle adeus. Souben que ese fío, o dos seus libros e lecturas compartidas, estaría aí para sempre, que era unha parte moi impórtente do herdo que me deixaba. Un elo máis que engadir a cadea da miña vida.
Eis a maxia, a forza e o poder da literatura, dos libros, da súa lectura. Supoño que moitos teredes máis dun exemplo disto que vos digo. É máis, ata sería unha boa idea para un ensaio e aproveitando que hai algún editor presente entre o público, sabe que pode falar comigo ao remate e facerme unha proposta sobre o asunto.
Por iso cando unha libraría pecha, en calquera vila ou cidade do país, moita desa maxia e esa forza pérdese para sempre, esvaece no ar poeirento duns andeis baleiros. E todos somos máis débiles, un pouco menos libres e moito máis pailáns. É como se nas nosas casas pechasemos e tapiasemos unha fiestra. Unha fiestra pola que xamais volverá entrar o ar nin a luz. E o cuarto ao que daba ficará escuro e húmido para sempre, inhabitable. Porque os libros son iso. Luz. Ar. Nunha palabra: vida. Porque ler é a abrir as fiestras, os ollos, as mentes, o bocoi esquecido das lembranzas como me pasou a min hai uns días…
Os lectores, a sociedade, todos e cada un de nós, temos unha responsabilidade, sobre todo cos da seguinte xeración. Somos nós os que temos que mercar libros, para que os que veñen tras nosa sigan folleando os volumes nos andeis, lendo as lapelas ou memorizando algún poema co que sorprender a unha moza, sen mercar nunca un exemplar ante a magnánima paciencia do libreiro.
Porque nesa viaxe cara a Ítaca da que falaba Kavafis, e coa que despedín ao meu pai, nesa viaxe plena de coñecemento, aventura e experiencia, o importante é que o camiño sexa longo e moitas as madrugadas e portos descoñecidos. Nesa viaxe, non hai mellor compañeiro que un libro. E se ti, lector, non sabes cal escoller, acude ao libreiro. El, como o cego e sabio Tiresias fixo con Ulises o mariño durante o seu longo regreso, abofé que te dará un bo consello e por fin poderás atopar un deses libros que procurabas dende hai anos.
Ou un deses libros que mellor ter ao alcance da man polo que poida pasar.
Ou un deses libros que te conmoveran na adolescencia e que nunca volveras ver.
Ou un deses libros que sempre tiveches intención de ler.
Ou un deses libros cos que conquistar a muller amada.
Ou deses libros que te levou o teu mozo cando rompestes.
Ou un deses libros que semella estar escrito unicamente para ti.
Ou un deses libros que prestaches e que xamais te devolveron.
Ou un deses libros que sempre dixeches ter lido e que vai sendo hora que te decidas a ler.
Ou un deses libros que algún día te sirva para despedir a un ser querido.
Ou un deses libros que perdiches nunha mudanza.
Ou un deses libros que…
Pois ben, podo asegurarvos que todos e cada un deses libros e moitos outros están a agardar por vós nalgunha destas oito casetas, así que para non entretervos máis e que comecedes a vosa procura axiña, remato o meu pregón e dou por inaugurada a Feira do Libro de Monforte. Apurade, ho, apurade, todos eses libros están aí a agardar por vós… Pero levade coidado, poden mudar para sempre as vosas vidas… Avisados estades.
1 comentario:
Mui bo pregón e totalmente real.
Publicar un comentario