Blogue de Gracia e de Anxo, blogue de pingas e de icebergs, do que nos preocupa ou nos chama a atención, de biblioteca e de aula.

27/11/25

La curiosa librería

Publica Pastel de Luna este libro de Shinsuke Yoshitake, La curiosa librería. Un libro para amantes de libros, deses que de cando en vez nos lembran que non estamos sós no noso amor e que de cando en vez nos gusta chegar a eles.
 Nesta curiosa libraría podemos atopar todo tipo de historias, dende librofroitos ata artiluxios para libros ou acontecementos para eles, mesmo unha voda.
Máis ca un álbum ilustrado, parece banda deseñada, ou unha mestura de ambas. O autor recrea aquilo que cómpre para termos os libros: alguén que os escribe, alguén que os le, alguén que os fai desaparecer, xs libreirxs, biblitecarixs, lectorado... 
Asemade, podemos ler consellos sobre a lectura e viaxar a un mundo máxico onde os libros que soñamos ou o mundo soñado de libros existe.




“La librería es el hogar de los libreros, una raza de genios con habilidades únicas”. As librarías son lugares “donde se pueden comprar todas esas cosas que no se pueden comprar con dinero, tales como esperanzas, decepciones y deseos; vidas vividas por otros; paisajes nunca vistos y secretos del mundo; una nueva forma de ver las cosas y de vernos a nosotros mismos”.








20/11/25

Genealogía



 Fermosísimo álbum-banda deseñada-poema que vén da man de Libros del Zorro Rojo con texto de María Teresa Andruetto e imaxes de Santiago Guevara. Un texto que é unha historia familiar pero que podería ser unha historia colectiva, esa dos migrantes europeos a América na procura dunha vida mellor: a resistencia do ser humano pola propia supervivencia. As imaxes, en sepia e sen piedade, lémbranos esas vidas que buscan oportunidades, un pasado de tantas persoas que ían alá pero tamén a dos migrantes africanos actuais que chegan a Europa tamén explorando esa imaxe prometida de sorrisos doados aínda que a brusca realidade chegue de fuciños. Crúa é a realidade actual; crúa foi tamén anteriormente. Porque as clases sociais, e a migración, existiu dende sempre. Porque a dor interpélanos dende o pasado e dende o presente; tememos que tamén dende o futuro. E este libro así nolo indica.


Tengo una foto del casamiento de mis padres, 
él con traje oscuro y el pelo peinado a la gomina. Ella
de trajecito claro y una boina (con un moño grande, a cuadros), 
la sonrisa perfecta, los ojos bajos, una cartera pequeña
en una mano (la otra mano enlazada a la mano de mi padre).
Con los ojos renegridos y las cejas grandes, a él parecen
molestarle los reflejos del sol en esa tarde. Sé que es abril,
que están frente a la plaza, la sombra de sus cuerpos
se estira en el mosaico, hacia la tapia. 

Ella lleva debajo una blusa blanca. Antes
de esa tarde, vendió una cadena de oro de su abuela
para hacerse el anillo de bodas. Si te gusta el oro,
no soy hombre para vos, dijo mi padre. 

Antes, mi padre le dio un echarpe de su madre, de color azul
y grana. Si nos dejamos lo quiero de regreso, es un recuerdo
de la madre de mi madre

Antes, un hombre golpeó la puerta de la casa de mi abuela,
allá en el pueblo, buscando a una amiga de su madre
y se encontró con mi madre.

Antes, ese hombre que venía de otro mundo,
le pidió a mi madre que fuera a la ciudad para conocerla,
pero mi madre le dijo que una buena chica no se movía
de su casa.

Antes mi madre juró y juró que no se casaría con nadie.

Era hermosa como una potranca en la llanura y enseñaba
a leer con un peinado de trenzas recogidas. 

Antes su madre se inclinó a fregar junto al arroyo
para alimentar a los hijos y al marido, y antes de eso
se le enfermó el marido. Era un hombre flaco como un pájaro
que no podía oler la sopa de porotos, ni la flor del paraíso,
ni el heno que enfardaba ni las hojas satinadas
de los plátanos. Íbamos a verlos los domingos, mi madre
nos llevaba; hablaban piamontés en una casa oscura,
con piso de ladrillos y un patio con glicinas.

Antes los padres de mi madre emparvaban alfalfa
en Campo Yucat y antes la madre de mi madre
tuvo a su primer hijo cuando era apenas una niña. 

Antes, su madre casó a la hija casi niña con un hombre
bueno, el más bueno que encontré, decía,
sin preguntarle a esa niña nada.

Antes la madre de la madre de mi madre viajó con su hija
pequeña en la bodega de un barco y después atravesó los campos
como una peregrina, detrás de una máquina de trilla;
y antes escapó de su pueblo con su hija, para que no la casaran 
con un hermano del marido.

Antes, en un lugar llamado Casas Viejas, se le murió el marido
y ella se ató un cilicio en la cintura. Cuando yo era niña,
aún vivía, aferrada a un misal y un relicario con pelos
de Santa Cecilia. Era poco agraciada la madre de mi abuela,
la cara angulosa, los ojos hundidos, la boca, pero alguna vez
fue joven y robusta, un animal para el trabajo
cuando conoció al marido. 

Antes ella no tuvo padre y juró que si tenía hijos, 
los hijos tendrían otra vida. Y antes fregó los suelos 
de una iglesia y fregando conoció los libros. Los evangelios, 
La Filotea, La vida de Santa Cecilia (y se escondió en el pecho, 
tal vez robada, esa reliquia, unos pelos de la santa 
en una cajita)

Antes fue campesina y ayudó a su madre a cuidar dos vacas
que tenían y antes su madre arrancó raíces
de entre las piedras, para alimentarla.

Encontré una foto de esa mujer, una foto borrosa, 
amarillenta. Dijo mi madre que le dijeron
que la sacó el cura de Casas Viejas. Es la foto de una campesina
joven, ya con la espalda curva, una mujer muy flaca,
con la quijada hacia adelante, husmeando como un perro
y los ojos, ay los ojos, tan despiertos, como una rata
o una ardilla, ojos alertas como los de una perdiz 
o los de un tero.

16/11/25

El cielo de la selva

 


Elaine Vilar Madruga publica na editorial Lava El cielo de la selva, potentísima novela que nos lembra e reafirma na crenza de que non debemos esquecer nin perder de vista a Literatura Latinoamericana actual. Unha Literatura escrita por mulleres que falan de violencia, do feminino e dende o feminino e o feminista. Coinciden no sangue, no terror violento que se vive nas rúas, nas pantasmas... e no maltrato. Brutal quizais sexa a palabra que defina a lectura e o propio libro.
Capítulos breves e tensionados, o mundo que neles vive é opresor e opresivo, onde o fantástico e o real fúndense para falarmo do realismo máxico da Literatura que vén do outro lao do Océano.
Esta novela presenta un mundo que asfixia, tanto ao lectorado como aos personaxes, porque a vida mudou en sacrificio. Un sacrificio de seres humanos que a selva reclama. E de aí a linguaxe utilizada: as mulleres préñanse e pairen, teñen crías; non hai sexo nin se dá a luz. A propia linguaxe non deixa lugar a dúbidas, tamén é ela violenta. Matar ou morrer. Morrer ou matar. As protagonistas femininas son a maioría. Os homes, que os hai, son odiosos, malos e temibles. Pero o personaxe máis potente é a propia selva, xa que sobre ela xirarán a vida de todos os personaxes, como un pozo negro que reclama vidas e que lembra que con ela non se xoga, só se lle pode temer. Non sei se é un símbolo do destino ou da vida violenta marcada asemade polo masculino. Olliño con ela. Forma parte da misérrima vida que nos golpea en cada páxina e que nos atrapa, igual que nos acollen todos e cada un dos personaxes para nos reter canda eles, xa que nós tamén, como lectorado, verémonos atrapados na selva cun berro terrorífico de medo, de indignación, de tristura, de dor. A selva é, ao fin, un sistema que devora e mata a quen procura a supervivencia nas marxes sociais; é a crueldade do patriarcado e do capitalismo feroz. A crítica á opresión feminina non solta concesións.
Non queda espazo para a dozura. Si para a tenrura e para a sororidade.



13/11/25

A panadería



 Kalandraka publica este fermoso álbum de Lucía Belarte e David Lorenzo baixo o título de A panadería. Ademais da historia, unha desas que tanto nos cómpren e que afondan na empatía, na tolerancia, no respecto aos demais, chaman a atención as ilustracións, profusas en gris, sen faltar detalle, elaboradas con grafito, que reforzan a comunicación do texto.

Un texto que promove e procura unha sociedade mellor mediante unha fábula protagonizada por unha familia de lobos que non son ben mirados por seren diferentes, ata que demostran que son coma os demais e que tan só queren vivir e traballar canda o resto da xente.


10/11/25

Mulleres que viven xuntas

 


Abril Camino é a autora deste libro que recibiu o Premio Xerais 2025: Mulleres que viven xuntas. Unha novela que eu definiría como "tenra", sobre todo, pero coido que resulta excesiva esta mención. É, si, un libro sinxelo, doado de ler, cheo de amabilidade cunha historia que chega ao corazón, un tema interesante polo que ten, asemade de común, cun amor ben "bonito". Pero ata aí. Emprega, claro, unha fórmula de éxito xa que é un tema de moda e básico hoxe en día. Ao seu favor incluiría que a relación que se reflicte é tan afectuoso e próxima que nos conmove.

Porque non profunda. Porque hai moitos momentos da vida das personaxes principais que descoñecemos. Porque ás veces ata ignoramos algunhas razóns fundamentais e porque semella que todos os temas DEBEN estar, pero sen máis.

Mesmo ás veces case amosa unha ínfulas entre a simplicidade que nos sorprenden: "Unha estrela fugaz cruzou a miles de anos luz de distancia, pero a elas pareceulles que case podían tocala. E tamén lle pareceu que elas eran máis calor e máis velocidade e máis luz ca aquelas estrelas".

Eu, particularmente, recomendaríaa ao meu alumnado máis novo, se estivese mesmo na colección "Fóra de xogo" cadraría ben. É, sobre todo, unha lectura áxil, amena e fluída. 

05/11/25

La hija única



 Publicado por Anagrama, La hija única é da autora mexicana Guadalupe Nettel.

Estamos a falar dunha lectura áxil, non só pola forma de narralo todo, pois é directa, concreta, estable, senón pola estruturación dos capítulos, que non ocupan -en moitos casos- máis dunah folla. O título fai referencia a moitas situación da novela e é, precisamente, o xogo máis literario da novela. Para logo non ter pretensións artísticas, coido eu.

É como se a autora se puxera na mente da protagonista e se dedicase a trasladar os seus pensamentos nas follas que compoñen a novela; pensamentos e situacións que compoñen a súa realidade. Tan próxima á de moitas mulleres, tan pouco contada, que paga a pena coñecer.

En realidade, son moitas unidades. Tantas como maneiras temos de pensalas. É Nicolás, é Inés, é Doris, é Laura... son esas aves a quen parasitan con outra cría (coma o noso cuco):

"El cucú hace incubar sus huevos a otras especies, depositándolos en nidos donde ya hay al menos otro huevo. Para poder hacerlo, la hembra del cucú imita el canto del gavilán asustando a los futuros padres adoptivos de su cría y los orilla a abandonar el nido temporalmente". "A mí me intrigan más las aves a las que parasitan. Me cuesta trabajo creer que no se enteran de nada".

Un dos temas máis importantes, dende o meu punto de vista, e que non se trata demasiado é o desexo de NON ser nai, é decidir vivir de xeito independente, sen parella (o celibato que agora pon de moda a cantante Rosalía no seu último tema). A protagonista non ten a vida que se espera dela porque se dedica á súa carreira profesional. Transmite o que lle pasa por ese motivo e o seu día a día facndo referencia ás vidas que a rodean e que nada teñen que ver con ela.

Asemade, destaca a crítica á romantización da maternidade das sociedades capitalizas, pois todas as nais son desgraciadas. O movemento feminista será crucial para encamiñar a vida dunha delas. Os grupos feministas denuncia os feminicidios de México, aos que se fan referencia, pero é algo residual no libro. 

O que máis sae do común é a historia. As relacións son tortuosas e hai historias crúas arredor da maternidade, xunto coa non monogamia e a disidencia afectivo-sexual. Non é unha novela heterocéntrica e presenta relacións coidadosas, con erotismo sen intimidación; non existe cortexo xerárquico porque entre mulleres é máis amable, sen instrucións marcadas propias da heterosexualidade, tan estereotipadas.

"Cuando uno es joven resulta fácil tener ideales y vivir conforme a ellos. Lo complicado es mantener la coherencia a lo largo del tiempo y a pesar de los retos que nos impone la vida".

01/11/25

Las Tempestálidas

 


Gueorgui Gospodínov é o autor de Las Tempestálidas, publicado por Fulgencio Pimentel, impresionante distopía sobre o alzhéimer que goza dunha trama ben interesante. Nesta, o protagonista decide crear un ambiente cómodo para os pacentes desta enfermidade que non aceptan o presente. Sobre esta trama voa, ou añíñase, unha reflexión constante sobre o paso do tempo, as lembranzas, e -en si- o devir humanor. Así, o punto clave da novela, sen a que non se entende, é a nostalxia, e sobre esta varía a reflexión e a análise da nosa lectura, de xeito que paramos a cavilar sobre a nosa propia morriña. Somos unha sociedade que mira para o pasado ou que agarda polo futuro? Certo é que o pasado coñecémolo (de aí a recreación del nos distintos lugares e momentos ao longo da novela) e o futuro sempre é incerto: de aí a nosa propia alarma e medo ante el. Seica todo tempo pasado é mellor. Unha das trampas humanas favoritas ante a dúbida do que virá.

O libro lembra que a saúde mental non é algo individual senón colectivo, e que a realidade sostense no noso interior e non no universo que habitamos. A novela convértese pouco a pouco nunha Europa pasada e case esquecida, nun delirio comunitario que se repite e que pretende recordar o que os individuos non recordan. A vida como retrovisor que nos devolve unha imaxe espellada que non é totalmente real. Porque a pesar de que o futuro que se presenta non é desexable, o pasado tampouco ofrece o descanso que anceiamos.


"Valiente robo, la vida.... ¿No? Hijo de puta. Llámalo tiempo, vida, vejez, da lo mismo, son todos de la misma banda. Idéntica escoria"

Neste blog utilizamos as imaxes con finalidade educativa. Se algunha delas estivera suxeita a dereitos de autor, rogamos que vos poñades en contacto connosco para retirala de inmediato.