Se esta mañá poñiamos aquí as palabras de Teresa Seara na presentación do libro de Celso Fernández Sanmartín, agora deixámosvos as poéticas de Carlos Negro:
Regreso hoxe a Lalín, primeiro de todo, para ter o gusto de lle dar unha aperta a un amigo, pero tamén porque sei que ningún dos aquí presentes, por moita fortuna que a vida lles teña a ben conceder, está nunca sobrados na ansia de afecto e na petición de cariño. Eu tampouco, e por iso dáme ledicia grande participar neste acto que non é nin de obriga nin de aparencia, senón que abrolla, como ollo de auga no medio dun prado, da amizade fonda e do gusto de compartir, como dirían no Brasil, experiencias lindas que Celso Fernández Sanmartín nos agasalla como moletes de pan recén saídos do forno, ou dito ao seu xeito, como caramelos absolutos por xustos e necesarios.
O primeiro que me vén á cabeza logo de apalpar e mirar e sentir estas Gratas e Boas Novas é a lembranza daquel poema de Manuel Rivas que evocaba a sección aúrea, o número secreto que indica a proporción entre os segmentos, a medida exacta para que as diversas partes dun todo garden ritmo e harmonía, unha concordancia de precisión. E pensei que este libro, como todos os que Celso vén proxectando, representa un chanzo máis nesa procura parsimoniosa da beleza humilde (se cadra a única que paga a pena), entendida non como pirotecnia formal ou exhibición de poderes intelectuais, senón como pálpito da realidade concreta do mundo en contacto co ánimo asombrado do poeta.
E a seguir, deume por cavilar que o proceso creativo de Celso está a convertelo nunha especie de intermediario que atende ao carácter sagrado que lle conceden o tempo e o uso aos obxectos e palabras cotiás, esas verbas e eses utensilios en tránsito que naceron cunha finalidade non artística, mais que foron adquirindo peso e valor, non por consciencia intelectual nin por interese de mercado, senón por adherencia fonda de desexos e ilusións, de esperanzas e fracasos, de angustias e desvalimentos. Dito doutro modo: o poeta actúa como un sinalador atento e preocupado, como un guía que nos desvela que non existe cousa ningunha allea ao contaxio da emoción humana.
E por iso estes rostros, estas letras e estes lugares exactos que van despregándose na obra artística de Celso adquiren plenitude expresiva e valor aúreo: porque actúan como unha caligrafía obsesiva da memoria, como unha especie de amuleto preservador, como unha pomada que pretende curarnos de doenzas tan emprobrecedoras como o desprezo e a indiferenza. E daquela, case sen nos dar de conta, entendemos que a verdadeira memoria non actúa de modo nostálxico, senón que procura unha acordanza reparadora: afinca nas raíces da alma, sinala ausencias ferintes, sutura perdas irreparables, indica que mancaduras temos e quen nos falta cando padecemos de frío. A memoria deixa así de ser rito solemne de estatuas e convértese en lebre que brinca nas entrañas á procura dun sentido, dun porqué para aconteceres e percances. E por iso a memoria vén sendo a menciña que máis doe.
E máis tarde tamén pensei nalgunhas particularidades da obra aberta de Celso, nas marcas que vai deixando o seu discurso non só a través do texto estritamente lingüístico, senón tamén a través do proceso selectivo anterior á consecución dun resultado concreto. E cando observo as postais e telegramas que conforman este libro, a súa meditada arquitectura, intúo un labor previo de hábil peneirado e de absoluta condensación, ata chegarmos á esencia destas imaxes que esixen de nós rigor, entrega e respecto. Porque onde os poderosos só albiscan ruído de quincalla, o poeta descobre a palabra-diamante, a alfaia curativa.
Porque, en certo modo, o labor creativo de Celso tende nos últimos anos a unha especie de minimalismo lingüístico, onde as pegadas da voz lírica semellan diluídas no espírito comunitario, no alento esvaradizo da oralidade, no desexo de integración do discurso literario nun proxecto construído desde a pluralidade fragmentaria de voces e historias.
Neste contexto, atreveríame a dicir que Celso segue a manter ante a vida unha radical actitude poética que, cada vez máis, foxe dos marcos literarios convencionais, expandíndose cara a un discurso multidisciplinar que combina e integra fotografía, deseño gráfico, caligrafía textual, detalles históricos e cultura popular, todo desde un posicionamento fondamente humanista, no senso máis nobre da palabra.
Dito brevemente: Celso é cada vez máis poeta, pero menos escritor, pois dános máis con menos. E esta aseveración non implica un xuízo pexorativo, senón que trata de sinalar o encaixe de miniatura da súa obra recente, sempre á procura dunha autenticidade sen adxectivos, que atende en primeiro lugar ás necesidades do ánimo, e posteriormente aos interrogantes existenciais e identitarios dun autor xenuinamente galego non só polo dominio da fala, senón polos hábitos e actitudes.
Por último, e aínda que Celso xustifica con moito tino a súa aposta consciente pola brevidade, cómpre preguntarse se non podemos agardar un chisco máis da súa potencialidade creativa; obviamente, non imos nunca xulgar os seus libros nin polo número de páxinas nin pola cantidade de texto que nos ofrece, porque daquela non estaríamos a entender nada da filosofía que sostén a súa traxectoria artística; pero, como lectoras e lectores, coido que estamos aínda á espera de que Celso sexa quen de integrar as súas múltiples ansias, ilusións e intereses nun proxecto literario máis expansivo, que ofreza, sen temor ao fracaso, unha visión totalizadora do mundo; en definitiva: pregámoslle que medite sobre a posibilidade de enfrontarse ao seu propio cántico cósmico, se me permiten a comparanza cun dos seus poetas admirados, o grande Ernesto Cardenal.
Pero mentres ese momento non chega, que ha chegar, fagan favor de recuperaren, a través destas gratas e boas novas, a memoria colectiva dun pobo e dunhas xentes que pasaron pola vida á espera de que chegase unha mensaxe ultramariña cargada de bos presaxios e mellores querenzas. Cando unha liña de texto nunha tarxeta postal significaba tanto polo que dicía como polo que calaba.
Porque aínda non hai tantos anos, coma quen di antonte, a caligrafía representaba un xeito de prender lume, unha oración silenciosa merecente de ser compartida por familiares e veciños, un esconxuro dos dedos contra a frialdade dun folio en branco.
E agora, como nunha tarxeta postal, só me resta desexarlles boa saúde e sorte na vida.
E para Celso, unha aperta de quen moito o quere e nunca o esquece.
Regreso hoxe a Lalín, primeiro de todo, para ter o gusto de lle dar unha aperta a un amigo, pero tamén porque sei que ningún dos aquí presentes, por moita fortuna que a vida lles teña a ben conceder, está nunca sobrados na ansia de afecto e na petición de cariño. Eu tampouco, e por iso dáme ledicia grande participar neste acto que non é nin de obriga nin de aparencia, senón que abrolla, como ollo de auga no medio dun prado, da amizade fonda e do gusto de compartir, como dirían no Brasil, experiencias lindas que Celso Fernández Sanmartín nos agasalla como moletes de pan recén saídos do forno, ou dito ao seu xeito, como caramelos absolutos por xustos e necesarios.
O primeiro que me vén á cabeza logo de apalpar e mirar e sentir estas Gratas e Boas Novas é a lembranza daquel poema de Manuel Rivas que evocaba a sección aúrea, o número secreto que indica a proporción entre os segmentos, a medida exacta para que as diversas partes dun todo garden ritmo e harmonía, unha concordancia de precisión. E pensei que este libro, como todos os que Celso vén proxectando, representa un chanzo máis nesa procura parsimoniosa da beleza humilde (se cadra a única que paga a pena), entendida non como pirotecnia formal ou exhibición de poderes intelectuais, senón como pálpito da realidade concreta do mundo en contacto co ánimo asombrado do poeta.
E a seguir, deume por cavilar que o proceso creativo de Celso está a convertelo nunha especie de intermediario que atende ao carácter sagrado que lle conceden o tempo e o uso aos obxectos e palabras cotiás, esas verbas e eses utensilios en tránsito que naceron cunha finalidade non artística, mais que foron adquirindo peso e valor, non por consciencia intelectual nin por interese de mercado, senón por adherencia fonda de desexos e ilusións, de esperanzas e fracasos, de angustias e desvalimentos. Dito doutro modo: o poeta actúa como un sinalador atento e preocupado, como un guía que nos desvela que non existe cousa ningunha allea ao contaxio da emoción humana.
E por iso estes rostros, estas letras e estes lugares exactos que van despregándose na obra artística de Celso adquiren plenitude expresiva e valor aúreo: porque actúan como unha caligrafía obsesiva da memoria, como unha especie de amuleto preservador, como unha pomada que pretende curarnos de doenzas tan emprobrecedoras como o desprezo e a indiferenza. E daquela, case sen nos dar de conta, entendemos que a verdadeira memoria non actúa de modo nostálxico, senón que procura unha acordanza reparadora: afinca nas raíces da alma, sinala ausencias ferintes, sutura perdas irreparables, indica que mancaduras temos e quen nos falta cando padecemos de frío. A memoria deixa así de ser rito solemne de estatuas e convértese en lebre que brinca nas entrañas á procura dun sentido, dun porqué para aconteceres e percances. E por iso a memoria vén sendo a menciña que máis doe.
E máis tarde tamén pensei nalgunhas particularidades da obra aberta de Celso, nas marcas que vai deixando o seu discurso non só a través do texto estritamente lingüístico, senón tamén a través do proceso selectivo anterior á consecución dun resultado concreto. E cando observo as postais e telegramas que conforman este libro, a súa meditada arquitectura, intúo un labor previo de hábil peneirado e de absoluta condensación, ata chegarmos á esencia destas imaxes que esixen de nós rigor, entrega e respecto. Porque onde os poderosos só albiscan ruído de quincalla, o poeta descobre a palabra-diamante, a alfaia curativa.
Porque, en certo modo, o labor creativo de Celso tende nos últimos anos a unha especie de minimalismo lingüístico, onde as pegadas da voz lírica semellan diluídas no espírito comunitario, no alento esvaradizo da oralidade, no desexo de integración do discurso literario nun proxecto construído desde a pluralidade fragmentaria de voces e historias.
Neste contexto, atreveríame a dicir que Celso segue a manter ante a vida unha radical actitude poética que, cada vez máis, foxe dos marcos literarios convencionais, expandíndose cara a un discurso multidisciplinar que combina e integra fotografía, deseño gráfico, caligrafía textual, detalles históricos e cultura popular, todo desde un posicionamento fondamente humanista, no senso máis nobre da palabra.
Dito brevemente: Celso é cada vez máis poeta, pero menos escritor, pois dános máis con menos. E esta aseveración non implica un xuízo pexorativo, senón que trata de sinalar o encaixe de miniatura da súa obra recente, sempre á procura dunha autenticidade sen adxectivos, que atende en primeiro lugar ás necesidades do ánimo, e posteriormente aos interrogantes existenciais e identitarios dun autor xenuinamente galego non só polo dominio da fala, senón polos hábitos e actitudes.
Por último, e aínda que Celso xustifica con moito tino a súa aposta consciente pola brevidade, cómpre preguntarse se non podemos agardar un chisco máis da súa potencialidade creativa; obviamente, non imos nunca xulgar os seus libros nin polo número de páxinas nin pola cantidade de texto que nos ofrece, porque daquela non estaríamos a entender nada da filosofía que sostén a súa traxectoria artística; pero, como lectoras e lectores, coido que estamos aínda á espera de que Celso sexa quen de integrar as súas múltiples ansias, ilusións e intereses nun proxecto literario máis expansivo, que ofreza, sen temor ao fracaso, unha visión totalizadora do mundo; en definitiva: pregámoslle que medite sobre a posibilidade de enfrontarse ao seu propio cántico cósmico, se me permiten a comparanza cun dos seus poetas admirados, o grande Ernesto Cardenal.
Pero mentres ese momento non chega, que ha chegar, fagan favor de recuperaren, a través destas gratas e boas novas, a memoria colectiva dun pobo e dunhas xentes que pasaron pola vida á espera de que chegase unha mensaxe ultramariña cargada de bos presaxios e mellores querenzas. Cando unha liña de texto nunha tarxeta postal significaba tanto polo que dicía como polo que calaba.
Porque aínda non hai tantos anos, coma quen di antonte, a caligrafía representaba un xeito de prender lume, unha oración silenciosa merecente de ser compartida por familiares e veciños, un esconxuro dos dedos contra a frialdade dun folio en branco.
E agora, como nunha tarxeta postal, só me resta desexarlles boa saúde e sorte na vida.
E para Celso, unha aperta de quen moito o quere e nunca o esquece.
Sen comentarios
Publicar un comentario