De Xabier Docampo pouco podemos engadir ao que xa comentaramos o ano pasado cando no medio da borrasca xurdiu a súa luz. Onte volvemos a reafirmarnos: deixa unha pegada indeleble no recordo do alumnado, coa súa natural graza e sentido do humor.
E que dicir de Xosé Cobas? Cobas é unha desas persoas que destilan bonhomía nada máis velos. Sábese que ao seu carón estase libre de enganos. Hai poucas persoas que leven retratada a bondade nos ollos: Cobas é un deles. A súa humildade é o que máis chama a atención, visto os innumerables atributos artísticos dos que goza. Admirar a súa arte, coller os lapis de cores e debuxar nun intre unha granada, por exemplo, deixa estupefacto a calquera.
Mergullados na actividade da Educación Ilustrada, este tándem perfecto, que nos deixa -de momento- máis de 20 libros para gozar de ambos xuntos, viñeron falarnos do seu proceso de creación. En palabras de Xabier Docampo, ambos buscan crear unha obra conxunta, non poñer ilustracións a unha obra. O proceso de creación conxunto evita a redundancia, algo que ocorre normalmente na ilustración; pola contra, eles buscan non dicir o mesmo dúas veces. Para iso é necesario que o que escribe Docampo non sexa un texto definitivo, senón que pode ser modificado; Cobas, logo dos primeiros bosquexos, pode cambiar o texto.
En palabras de Verlaine, a obra literaria sempre é inacabada ou abandonada: a obra sempre está aberta. Por iso Docampo asegura que o ilustrador di o que el non conta. Ratificando as afirmacións de Anthony Browne: o ilustrador débese coar polas fírgolas por onde meterse no texto. Docampo, convencido, reitera: as ilustracións non deben repetir o que di o texto, se fai isto falla a obra conxunta; a lectura non debe ser "aditiva", non é a suma de dúas partes senón que é unha unidade. O llibro ilustrado debe ser a totalidade entre o que di o texto e o que di a ilustración.
Cobas, cando comezou a súa intervención, corroborou: "eu interpreto o texto de Docampo"
Despois das palabras, comezou a acción. Esta foi a parte que máis nos gustou.
Docampo contounos un conto e Cobas procedeu a ilustralo. E resultou ser un momento máxico.
A historia dicía máis ou menos así:
Hai un home nunha cela no fondo dun gran edificio. Non sabemos a causa pola que está encerrado. O feito de estalo é en por si tan dramático que case non importa a causa.
Está só. Non hai nada na cela. Moi, moi alto, un ventanuco por onde entra a luz.
O home maxina que poderá ver algo a través desa fiestra. Unha paisaxe, quizais. Por iso, quere chegar a ela sexa como sexa. Pero está moi alta! E comeza a saltar. Cada día e cada vez logra saltos máis grandes. Ata que un día chega a tocar na sobreira da fiestra. O que lle dá novos folgos.
Por fin, un día consegue saltar tanto que pode apoiar os antebrazos e enfrontar o cadrado de luz. Logo conquistará as propias rellas. Pode mirar para fóra. E fóra só ve o ceo que ilumina o día. Ou o ceo que ilumina a noite.
Aquilo é o máis parecido á liberdade que pode ter.
E permanecerá agarrado para ver a luz. Non se sabe por canto tempo. Pero é canto ten.
Neste momento, Docampo cala e Cobas comeza.
Deixamos de respirar.
A arte obríganos a inventar o mundo.
E nós queremos formar dese mundo.
Este é o conto de Docampo na extraordinaria voz de Cobas: